اولویت‌بندی زیرحوضه‌ها با استفاده از آنالیز مورفومتری و GIS به‌منظور اقدامات آبخیزداری (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز مراوه‌تپه، استان گلستان)

Authors

امید اسدی نلیوان عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران، دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

محبوبه بای دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد

مریم سلحشور دستگردی کارشناسی ارشد بیابان‌زدایی دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان

نرگس سقازاده کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه اردکان، یزد

Abstract:

اولویت‌بندی زیرحوضه‌ها از مهم‌ترین راهکارهای مدیریت جامع حوضۀ آبخیز و پایداری توسعه است. حفاظت از منابع طبیعی موجود از طریق علامتگذاری زون‌های پتانسیل تخریب در سطوح کوچک برای توسعۀ پایدار، نیازی بنیادین محسوب می‌شود. طرح زون‌های پتانسیل تخریب برای اجرای اقدامات حفاظتی آبخیز، بدون برنامهریزی، اقتصادی نیست؛ در نتیجه این پیش‌نیازی برای پذیرش اولویت‌بندی زیرحوضه‌هاست. آنالیز مورفومتری به‌عنوان روشی کمهزینه و سریع در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. هدف این تحقیق، اولویت‌بندی زیرحوضه‌های حوضۀ آبخیز مراوه‌تپه در استان گلستان با آنالیز مورفومتری و استفاده از GIS است. در آنالیز مورفومتری پارامترهای ضریب فشردگی، ضریب گردی، ضریب شکل، ضریب کشیدگی، فراوانی آبراهه، تراکم زهکشی، نسبت انشعاب، بافت زهکشی، شکل حوضه، طول جریان و طول جریان روی زمینی از طریق ARCGIS و Arc Hydro محاسبه شدهاند که این پارامترها به دو دستۀ پارامترهای خطی (رابطۀ مستقیم با فرسایش) و پارامترهای شکلی (رابطۀ عکس با فرسایش) تقسیم شدند. در نهایت اولویت هر یک از زیرحوضه‌ها با توجه به میانگین کل پارامترهای مورفومتری تعیین شد که از این نظر زیرحوضۀ C3 دچار وضعیت بحرانی، و زیرحوضۀ Cint1 دارای وضعیت مناسب نسبت به دیگر زیرحوضه‌ها بود. مطالعات میدانی نتایج کار را به‌خوبی نشان می‌دهد، چراکه زیرحوضۀ C3 دارای بیشترین حد فرسایش و خاک ضعیف (گروه هیدرولوژیکی C) است. ازاین‌رو می‌توان از این نوع تحقیقات که هم کم‌هزینه و هم سریع‌اند بهره گرفت و آبخیزها را به‌منظور اقدامات آبخیزداری اولویت‌بندی کرد

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

اولویت بندی زیرحوضه ها با استفاده از آنالیز مورفومتری و gis به منظور اقدامات آبخیزداری (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز مراوه تپه، استان گلستان)

اولویت بندی زیرحوضه ها از مهم ترین راهکارهای مدیریت جامع حوضۀ آبخیز و پایداری توسعه است. حفاظت از منابع طبیعی موجود از طریق علامتگذاری زون های پتانسیل تخریب در سطوح کوچک برای توسعۀ پایدار، نیازی بنیادین محسوب می شود. طرح زون های پتانسیل تخریب برای اجرای اقدامات حفاظتی آبخیز، بدون برنامهریزی، اقتصادی نیست؛ در نتیجه این پیش نیازی برای پذیرش اولویت بندی زیرحوضه هاست. آنالیز مورفومتری به عنوان رو...

full text

اولویتبندی زیرحوزههای آبخیز جهت اقدامات آبخیزداری (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز دریان سمنان)

حوزۀ آبخیز یک واحد ایده‌آل برای مدیریت منابع طبیعی و همچنین تعدیل تأثیر ناهنجاری طبیعی برای دستیابی به توسعۀ پایدار است. شرط اول کنترل عوامل فرسایشی و بهبود وضعیت بحرانی یک حوزۀ آبخیز، شناسایی مناطق و زیرحوزه‌های با وضعیت بحرانی‌تر و اولویت‌بندی آن‌ها است تا در صورت اجرای عملیات کنترلی، مناطق دارای اولویت‌های بالاتر بیشتر مد نظر قرار گرفته و برنامه‌های حفاظتی در این قبیل مناطق متمرکز ‌شوند. هدف...

full text

اولویت بندی زیرحوزه ها با استفاده از آنالیز مورفومتری، فنون سنجش از دور و GIS، حوزه آبخیز لهندر، استان گلستان

full text

بررسی شاخص های مورفومتری در حوزه آبخیز چهل چای استان گلستان با استفاده از GIS

حوضه آبخیز پهنهای است که تمامی رواناب ناشی از بارش باران و ذوب برف در آن پهنه، توسط یک رودخانه دریافت می‌شود. شناخت خصوصیات فیزیکی حوضه آبخیز از اولین گام‌هایی است که در بررسی مورفولوژیکی و هیدرولوژیکی مانند فرسایش و رسوب، مطالعه سیلاب و توسعه منابع آب و دیگر مسائل حوضه ضرورت دارد. بحث پارامترهای ژئومورفولوژیکی به دلیل تأثیری که در نفوذ رواناب دارند بسیار حائز اهمیت هست. هدف از این مطالعه، معر...

full text

اولویت بندی زیرحوزه ها با استفاده از آنالیز مورفومتری، فنون سنجش از دور و gis، حوزه آبخیز لهندر، استان گلستان

اولویتبندی زیرحوزهها یکی از مهمترین راهکارهای مدیریت جامع منابع طبیعی و پایداری توسعه میباشد. در این پژوهش 11 زیرحوزه آبخیز لهندر واقع در شرق استان گلستان با مساحت 63/272 کیلومترمربع، با محاسبه و آنالیز مورفومتری و استفاده از فنون rs و gis اولویتبندی گردیدهاند. وضعیت فرسایشی در هر زیرحوزه نیز با تخمین شاخص رسوب سالانه مشخص شده است. در آنالیز مورفومتری پارامترهای طول آبراهه، نسبت انشعاب، تر...

full text

بررسی شاخص های مورفومتری در حوزه آبخیز چهل چای استان گلستان با استفاده از gis

حوضه آبخیز پهنهای است که تمامی رواناب ناشی از بارش باران و ذوب برف در آن پهنه، توسط یک رودخانه دریافت می شود. شناخت خصوصیات فیزیکی حوضه آبخیز از اولین گام هایی است که در بررسی مورفولوژیکی و هیدرولوژیکی مانند فرسایش و رسوب، مطالعه سیلاب و توسعه منابع آب و دیگر مسائل حوضه ضرورت دارد. بحث پارامترهای ژئومورفولوژیکی به دلیل تأثیری که در نفوذ رواناب دارند بسیار حائز اهمیت هست. هدف از این مطالعه، معر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

اکو هیدرولوژی

volume 2 issue 1

pages 90- 103

publication date 2015-03-21

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

آبخیز مراوه‌تپه آنالیز مورفومتری اولویت‌بندی زون پتانسیل مدیریت جامع

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com